Εκκλησία Παναγίας Οδηγήτριας
Εκκλησία Παναγίας Χρυσογαλακτούσας
Η εκκλησία της Παναγίας της Χρυσογαλακτούσας, βρίσκεται κτισμένη στο κέντρο του παλαιού πυρήνα του χωριού και ανάμεσα σε γραφικές γειτονιές οι οποίες αποτελούνται από σπίτια που ακολουθούν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των πεδινών περιοχών του νησιού και κύρια της αρχιτεκτονικής των χωριών που αποτελούν την Μεσαορία.
Ο Ναός είναι κτισμένος με πέτρες από ασβεστολιθικό πωρόλιθο σε σχήμα μονόκλιτης Βασιλικής. Ακολουθεί τον ίδιο ρυθμό με τον οποίον έχουν οικοδομηθεί οι πλείστοι Ναοί από τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα. Πρόκειται για ρυθμό Βυζαντινό που φέρει πολύ έντονα σημάδια Γοτθικής αρχιτεκτονικής, τόσο στην οροφή όσο στα παράθυρα και τις εισόδους.
Η οικοδόμηση του Ναού άρχισε στα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα και ολοκληρώθηκε και λειτούργησε το 1905. Η σημερινή του μορφή και μέγεθος αποτελεί επέκταση παλαιότερης Βασιλικής που υπήρχε στον ίδιο χώρο που και εκείνη με τη σειρά της οικοδομήθηκε στην θέση άλλου μικρότερου Ναού που υπήρχε από τον καιρό της Φραγκοκρατίας.
Το καμπαναριό ορθώνεται στην γωνία που σχηματίζουν ο νότιος με τον ανατολικό τοίχο. Είναι κτισμένο με την ίδια πέτρα όπως και ο υπόλοιπος Ναός και φέρει μοναδικά και περίτεχνα σκαλίσματα σε ολόκληρο το σώμα. Σκαλίσματα και μορφές υπάρχουν σε παράθυρα και εισόδους.
Εσωτερικά η τοιχοποιία είναι καλυμμένη με ασβεστοκονίαμα και είναι Ασπρισμένη. Μπροστά από το πανέμορφο και ξυλόγλυπτο τέμπλο το δάπεδο καλύπτεται από διάφανο γυαλί για να είναι ορατά τα θεμέλια της παλαιάς εκκλησίας. Επίσης στην βάση του βόρειου τοίχους έχει ενσωματωθεί μέρος του βόρειου τοίχους της παλαιάς εκκλησίας. Τα δύο αυτά τεχνικά κατασκευάσματα μας δείχνουν την θέληση των κατοίκων να μην αποκοπούν από το παρελθόν τους.
Αυτή την εποχή η εκκλησία αποτελεί πραγματικό εργοτάξιο αφού το τμήμα αρχαιοτήτων του νησιού, αναπαλαιώνει το καμπαναριό και τον Ναό αλλά επιδιορθώνει και μεγάλες ζημιές που έχει υποστεί μετά από κακοτεχνίες και απρονοησία, αφού είχαν αφαιρεθεί τα κεραμίδια για να γίνουν επιδιορθώσεις στην στέγη και πριν προλάβουν να τις ολοκληρώσουν, έπεσαν βροχές με αποτέλεσμα η στέγη αλλά και οι τοίχοι να γεμίσουν με υγρασία και o Ναός εσωτερικά να χάσει το άσπρισμα του.
Η αναπαλαίωση γίνεται με τεχνικά κατασκευασμένους ασβεστολιθικούς πωρόλιθους. Ο ασβεστολιθικός άμμος που χρειάζεται για την κατασκευή τους αγοράζεται από τις κατεχόμενες περιοχές του νησιού και λατομείται από πλαγιά του Πενταδακτύλου.
ΠΗΓΗ: https://www.ix-andromeda.com
Ξωκλήσι Αγίου Γεωργίου
Στο χωριό Παλιομέτοχο ή Παλαιομέτοχο, που υπάγεται στην επαρχία Λευκωσίας, υπάρχει ξωκλήσι αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο. Το συναντάμε νότια από την παλαιά εκκλησία του χωριού που είναι αφιερωμένη στην Παναγία τη Χρυσογαλακτούσα και δυτικά του ποταμού Κούτη.
Πρόκειται για Ναό που οικοδομήθηκε στην θέση παλαιού εξωκλησιού που ήταν και εκείνο αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο και είχε αρχίσει να οικοδομείται στις αρχές του 20ου αιώνα με δαπάνες κατοίκων του Παλαιομετόχου και ολοκληρώθηκε μετά από αρκετά χρόνια από άλλους πιστούς.
Ο υπάρχων Ναός οικοδομήθηκε το 1997 σε ρυθμό Βυζαντινό και σε σχήμα σταυροειδές. Φέρει επιβλητικό τρούλο ο οποίος στηρίζεται πάνω στα 4 άκρα του Σταυρού που σχηματίζει ο Ναός και φέρει 12 καμαρωτά παράθυρα φωτισμού.
Είναι κτισμένος με σκυρόδεμα το οποίο ενισχύεται με χυτοσίδηρο. Η εξωτερική τοιχοποιία καλύπτεται από ορθογώνιες πλάκες ασβεστολιθικού πωρόλιθου. Τα 4 οξυκόρυφα τόξα που σχηματίζονται από τα άκρα του Σταυρού, ο Τρούλος και το τεταρτημόριο που σκεπάζει την αψίδα του Ιερού καλύπτονται με κεραμίδια Βυζαντινού τύπου.
Το καμπαναριό ορθώνεται σε απόσταση 100 εκατοστών νότια από την γωνία που σχηματίζουν στο σημείο ένωσης τους ο δυτικός με τον νότιο τοίχο και είναι κτισμένο σε 2 επίπεδα πάνω από το γείσο της οροφής. Το πιο ψηλό επίπεδο «σκεπάζεται» με μικρό και κεραμοσκεπή Τρούλο. Σε αυτό το επίπεδο φέρει δύο χειροκίνητες καμπάνες.
Εσωτερικά η τοιχοποιία είναι καλυμμένη με ασβεστοκονίαμα και είναι ασπρισμένη. Το δάπεδο καλύπτεται από τετραγωνισμένες κεραμικές πλάκες. Το Ιερό χωρίζεται από πανέμορφο και ξυλόγλυπτο τέμπλο και είναι υπερυψωμένο κατά ένα σκαλοπάτι από το υπόλοιπο δάπεδο του Ναού.
Το ξωκλήσι Αγίου Γεωργίου, το επισκέπτονται καθημερινά πάρα πολλοί κάτοικοι του χωριού αλλά και πιστοί από άλλες περιοχές, γι’ αυτό και είναι πάντοτε ανοικτό.
ΠΗΓΗ: https://www.ix-andromeda.com
Ξωκλήσι Αποστόλου Ανδρέα
Εκκλησάκι Αγίου Δημητρίου
Το εκκλησάκι του Αγ. Δημητρίου
Η οικογένεια Μιχάλη Δημητριάδη ανήγειρε εκκλησάκι στην αυλή του Λυκείου Παλαιομετόχου στη μνήμη του Δημήτρη Δημητριάδη.
Το εκκλησάκι του Σχολείου μας – Ιστορικό
Στο τέλος της σχολικής χρονιάς 2001-2002 η Διευθύντρια του σχολείου μας, κυρία Ορθοδοξία Καλογήρου, ανακοίνωσε με πολλή χαρά στους μαθητές και στους καθηγητές του σχολείου ότι «μια άλλη σημαντική εξέλιξη ήρθε για το σχολείο μας ως ευλογία Θεού. Οικογένεια από την Λευκωσία, που ανήμερα Χριστούγεννα έχασε το παιδί της, το Δημήτρη, αποφάσισε να ανεγείρει στη μνήμη του, στην αυλή του σχολείου μας, παρεκκλήσι στο όνομα του Αγίου Δημητρίου. Έτσι από τον επόμενο χρόνο δίπλα στις αίθουσες διδασκαλίας, στα γήπεδα και στα εργαστήρια, ο σχολικός μας ναός θα αγιάζει και εμάς και το σχολικό μας έργο».
Κατάθεση θεμέλιου λίθου εκκλησίας:
Στις 30 Ιανουαρίου 2003 μαθητές, καθηγητές μα και εκλεκτοί προσκεκλημένοι του λυκείου μας, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την τελετή κατάθεσης του θεμέλιου λίθου της εκκλησίας του σχολείου μας. Η διεύθυνση του σχολείου τοποθέτησε μέσα σε ένα μπουκάλι όλα τα χαρτονομίσματα και κέρματα που κυκλοφορούν σήμερα, καθώς και τις εφημερίδες της ίδιας μέρας.
Η ώρα 12.30μ.μ. συγκεντρώθηκαν όλοι στο μέρος όπου είχαν ξεκινήσει ήδη τα έργα οικοδομής και αφού τελέστηκε τρισάγιο, το σφραγισμένο πια μπουκάλι τοποθετήθηκε στο μέρος όπου θα χτιζόταν η Αγία Τράπεζα. Αργότερα αυτό καλύφθηκε με μια πλάκα. «Η τεράστια δωρεά £100,000 προς το σχολείο μας της οικογένειας Μιχάλη Δημητριάδη μας δίδει πια τη δυνατότητα να ζούμε και να εργαζόμαστε υπό την άγρυπνη προστασία του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλύτη. Η ψυχή του καλού μας φίλου Δημήτρη είμαι σίγουρη ότι σήμερα μας παρακολουθεί και χαίρεται, γιατί μια δική του επιθυμία γίνεται σήμερα πραγματικότητα», είπε η Διευθύντρια του Λυκείου μας γεμάτη συγκίνηση την ημέρα εκείνη.
Η πρώτη λειτουργία
Στις 23 Απριλίου 2004, ανήμερα του Αγίου Γεωργίου,τελέστηκε η πρώτη λειτουργία, «τα θυρανοίξια». Μια σεμνή και συγκινητική τελετή, κατά την οποία ανοίγουν επίσημα οι πύλες του ναού. Η λειτουργία τελέστηκε από τον πατέρα Μιχάλη Ευθυμίου, παρόντων των αδελφών και της μητέρας του Δημήτρη Δημητριάδη, μαθητών και καθηγητών του Σχολείου μας.
Η τελετή των εγκαινίων
Η τελετή των εγκαινίων έγινε στις 23 Μαΐου, χοροστατούντος του Θεοφιλέστατου Χωρεπισκόπου Τριμιθούντος κ. Βασιλείου και παρόντων αρκετών άλλων ιερέων. Η τελετή που είχε διάρκεια πέραν των 7 ωρών, ξεκίνησε στις 6μ.μ. με Εσπερινό, συνεχίστηκε με τον Όρθρο και τελείωσε με την τελετή των εγκαινίων.
Κατά τη διάρκεια της τελετής, καθαγιάστηκε η Αγία Τράπεζα, αφού πρώτα πλύθηκε με αγιασμένο νερό και στη συνέχεια χρίσθηκε με άγιο Μύρο. Το πλύσιμο γίνεται με αγιασμένο χλιαρό νερό και σαπούνια, συνήθως λευκά. Το πρώτο πλύσιμο ακολουθεί το δεύτερο με οιάνθη (μυρωδάτο κρασί) ή ροδόσταγμα η λευκό οίνο. Η «χρίση» γίνεται με τριπλή σταυροειδή επίχυση του Αγίου Μύρου σε τρία σημεία της Αγίας Τράπεζας. Αφού χρίσθηκε η Αγία Τράπεζα, ακολούθησε η ένδυσή της με κατασάρκιο και την αγία ενδυτή. Στη συνέχεια έγινε η χρίση με άγιο Μύρο τεσσάρων σημείων του ναού. Την όλη τελετή επισφράγισε η πρώτη πανηγυρική αρχιερατική θεία Λειτουργία που είναι το επιστέγασμα των ευχών, των ψαλμών και των ύμνων που προηγήθηκαν κατά τη διάρκεια των διαφόρων φάσεων του καθαγιασμού του ναού.
Αγιογράφηση της αψίδας του Ιερού
Κατά την διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2011-2012 αγιογραφήθηκε μετά από ενέργειες της μητρόπολης και της εκκλησιαστικής επιτροπής η αψίδα του ιερού.
Ανασκαφές - Αρχαία
